fbpx

Podstawowe pojęcia pomiarowe

Podstawowe terminy stosowane w pomiarach oświetlenia i następnie mogące pojawić się w protokole z pomiarów.

Płaszczyzna robocza

Płaszczyzna, na której dokonywane są czynności pracy wzrokowe, może być pozioma, pionowa lub ukośna. Na przykład: blat biurka, blat stołu warsztatowego, pulpit sterowniczy, regał. W strefach komunikacyjnych i sanitariatach jest to podłoga.

Obszar zadania wzrokowego

Obszar w obrębie płaszczyzny roboczej, na którym koncentrowana jest praca wzrokowa. Bardzo często na jednym stanowisku pracy może znajdować się kilka obszarów zadania wzrokowego (np. monitor, klawiatura, dokumenty, stół warsztatowy, szafka z narzędziami itd.

Obszar bezpośredniego otoczenia

Pas, co najmniej 0,5 m wokół pola zadania wzrokowego. Obszar bezpośredniego otoczenia może nie występować ze wszystkich stron obszaru zadania, albo z jednej, dwu, albo trzech.

Obszar tła

Co najmniej 3 m przestrzeni poza płaszczyzną roboczą, przeważnie na podłodze. Bardzo często nie wyodrębnia się obszaru tła w sytuacjach, gdy pomiędzy stanowiskami pracy jest mniej niż 3 metry.

Punkt pomiarowy

Miejsce wykonywania pomiaru. Ilość punktów pomiarowych jest wyliczana na podstawie normy. Przy wyliczaniu ilości punktów pomiarowych ma znaczenie wielkość pomieszczenia.

Stanowisko pracy

Miejsce, w którym wykonywana jest przez pracownika praca. Bardzo często dla jednego pracownika musi być wydzielonych kilka stanowisk pracy. Przeważnie jest to jedno stanowisko pracy stałej i kilka pracy czasowej (np. biurko z komputerem – praca stała, drukarka i regał z dokumentami – stanowiska pracy czasowej, albo stół warsztatowy – stanowisko pracy stałej i szafka z narzędziami, regał z częściami, półka z dokumentacją – stanowiska pracy czasowej).

Stanowisko pracy stałej

Miejsce, w którym pracownik wykonuje prace ponad 4 godziny na zmianę pracowniczą.

Stanowisko pracy czasowej

Miejsce, w którym pracownik wykonuje swoją pracę przez mniej, niż 4 godziny na zmianę pracowniczą.

Średnie natężenie

Średnia arytmetyczna z wyników pomiarów dla danego obszaru, stanowiska pracy, pomieszczenia.

Równomierność otoczenia

Stosunek najniższej wartości pomiarowej, do średniej dla danego stanowiska pracy, pomieszczenia.

Współczynnik oddawania barw

CRI lub Ra – wskaźnik oddawania barw, charakteryzujący źródło światła. Miara wrażenia barwy tego samego przedmiotu oświetlonego światłem naturalnym i danym źródłem światła. Wartość wskaźnika odczytywana jest z informacji producenta.

Temperatura barwowa

Temperatura ciała czarnego, w której wysyła ono promieniowanie o tej samej chromatyczności, co promieniowanie rozpatrywane. Potocznie jest to miara wrażenia barwy danego źródła światła (np. ciepłe, zimne, itd.). Wartość odczytywana z dokumentacji producenta źródła światła.

Olśnienie

Stan procesu widzenia, przy którym występuje uczucie dyskomfortu, albo zmniejszenie zdolności rozpoznawania przedmiotów (UGR).

Olśnienie przykre

Wywołuje uczucie rozdrażnienia, niewygody, wpływa na brak koncentracji bez zmniejszenia zdolności widzenia.

Olśnienie przeszkadzające

Zmniejszenie zdolności widzenia na krótki czas, bez uczucia przykrości.

Olśnienie oślepiające

Przez pewien czas następuje utrata widzenia.

Wygoda widzenia

Występuje gdy: zdolność rozróżniania szczegółów jest pełna, spostrzeganie jest sprawne, pozbawione ryzyka, bez odczuć niewygody i nadmiernego zmęczenia, jest połączone z pewną przyjemnością.” s. 17, J. Bąk, Technika oświetlenia, Warszawa 2017

Otoczenie świetlne

(…) środowisko, oddziaływające fizjologicznie i psychologicznie, utworzone przez światło, barwę, w powiązaniu z kształtem wnętrza i jego wyposażeniem. Jest pojęciem obiektywnym.” s. 17, J. Bąk, Technika oświetlenia, Warszawa 2017